Historia Szkoły

Do obwodu szkoły należą miejscowości

Bilcza
Kuby-Młyny
Piaseczna Górka

O szkole

Szkoła Podstawowa w Bilczy istnieje od około 1823 roku. Pierwsza wzmianka o jej istnieniu znajduje się w książce A. Sowińskiego zatytułowanej “Ściegienny”. Autor wspomina, że w tym właśnie roku Piotr Ściegienny: “Przyjął stanowisko nauczyciela w świeżo uformowanej szkółce ludowej….” Najstarszym znajdującym się w posiadaniu szkoły dokumentem jest pochodząca z roku szkolnego 1920/21 Księga Główna.

Natomiast szkoła z prawdziwego zdarzenia, już nie w chłopskiej izbie, ale w budynku po dawnej karczmie istnieje od 1866 roku. W dokumencie pod nazwą “Spis elementarnych szkół w kieleckim i stopnickim obwodzie” z 14 lutego 1866 r. figuruje wieś Bilcza. Również w aktach Kieleckiej Dyrekcji Szkolnej z 1867 r. umieszczono zapis w języku rosyjskim o szkole w Bilczy, mającej siedzibę w budynku po karczmie “pobudowanej w roku 1850”.

Na początku lat siedemdziesiątych podjęto decyzję o budowie większego obiektu. 23.08.1976 nastąpiło uroczyste otwarcie nowej szkoły, a w 1978 nadano jej imię księdza Piotra Ściegiennego i przekazano sztandar. Od roku 1999, po reformie szkolnictwa, w szkole rozpoczęły naukę klasy gimnazjalne, a następnie powstał Zespół Szkół. Od roku 2003 gimnazjaliści uczą się w nowym skrzydle, które powstało z inicjatywy mieszkańców Bilczy. Dzięki ich środkom i zaangażowaniu społecznemu powstały fundamenty szkoły. Kolejne etapy budowy zrealizowane zostały z budżety gminy. Jednocześnie stary budynek został wyremontowany i zmodernizowany. Zespół Szkół w Bilczy posiada własną tradycję i ceremoniał. Co roku odbywają się liczne uroczystości i imprezy, między innymi obchody Dnia Patrona, Halowe Lekkoatletyczne Mistrzostwa Szkoły, imprezy ekologiczne, Festiwal Nauki, Konkurs Komunikacyjny, turnieje bilardowe, Dzień Europy, “Spring Day in Europa”, festyny rodzinne. Od 1983 roku szkoła współpracuje z Filharmonią Świętokrzyską. W 1993 roku, z okazji dziesięciolecia tej współpracy, zorganizowany został uroczysty koncert z udziałem siedemdziesięcioosobowej orkiestry oraz licznie zaproszonych gości. W 1994 roku na terenie szkoły odbyła się wielka uroczystość z okazji 150. rocznicy działalności spiskowej księdza Piotra Ściegiennego. Na placu szkolnym odsłonięto okolicznościowy obelisk, upamiętniający patrona. Placówka nasza słynie z wysokiego poziomu organizowanych imprez. Szkoła w Bilczy już od początków swego istnienia angażowała się w różne akcje: “Szklanka mleka dla każdego ucznia”; wakacyjne dziecińce; czyny społeczne np. podczas budowy szkoły podstawowej, czy sadzenia lasu; “Sprzątanie świata”; “Wielka orkiestra świątecznej pomocy”, akcje charytatywne i wiele innych. Szkoła była również organizatorem wypoczynku dzieci – biwaków, obozów wakacyjnych i zimowych. Jedną z sal lekcyjnych przekształcono na Izbę Regionalną. Eksponaty zostały przekazane przez mieszkańców Bilczy.

Gimnazjum im. ks. Piotra Ściegiennego w Bilczy od początku swojego istnienia tworzy dobre tradycje i działa na rzecz uczniów oraz odpowiada na potrzeby lokalnego środowiska. W roku 2005 mieszkańcy Bilczy wystąpili z inicjatywą ufundowania sztandaru dla gimnazjum i zebrali część środków na realizację tego zaszczytnego celu.

Sztandar to nie tylko znak szkoły składający się z płata materiału w określonych barwach, z haftowanymi symbolami. Sztandar to symbol wyróżniający daną szkołę spośród innych. Sztandarom oddaje się cześć poprzez uchylenie nakrycia głowy, przyjęcie postawy zasadniczej wyrażając w ten sposób szacunek dla instytucji czy organizacji, której jest symbolem.

W styczniu 2006, w Dniu Obchodów Święta Patrona Szkoły – ks. Piotra Ściegiennego nastąpiło sfinalizowanie marzeń: 26 stycznia 2006 Gimnazjum otrzymało sztandar.

W roku szkolnym 2004/2005 Szkoła Podstawowa i Gimnazjum przystąpiły do zorganizowanego pod patronatem Gazety Wyborczej, Agory i Prezydenta RP projektu “Szkoła z Klasą” i wywiązały się z licznych przydzielonych im zadań. We wrześniu 2005 roku obie szkoły otrzymały certyfikaty “Szkoła z Klasą”.

Naszą działalność wspierało wielu sponsorów i przyjaciół. Do ich grona zaliczyć możemy: wójta gminy Morawica Mariana Burasa, radnych: Józefa Pobochę, Zygmunta Domagałę, Waldemara Wójcika, Bogusława Stokowca, Lucjana Pietrzczyka, Fabet w Dyminach, Echo Investment, OSP w Bilczy, Spółkę Leśną w Bilczy, Leśnictwo w Bilczy, Radę Gminy, Kopalnię Wapienia w Morawicy, PZU, kolejno działające Rady Rodziców.

Nasz patron

Piotr Ściegienny urodził się 31 stycznia 1801 roku we wsi Bilcza pod Kielcami jako najstarszy z czworga dzieci. Ojciec jego był chłopem pańszczyźnianym, ale należał do zamożniejszych gospodarzy we wsi i jako gajowy był zwolniony od wszelkich ciężarów na rzecz dworu. Dzięki temu młody Piotr ukończył szkołę elementarną w pobliskiej wsi Brzeziny, a następnie wstąpił do Szkoły Wojewódzkiej w Kielcach.

Po ukończeniu szkoły w 1824 roku chciał wstąpić do stanu duchownego, co zapewniałoby mu karierę życiową. Nie miał jednak środków na opłacenie swego utrzymania w seminarium. Dlatego wrócił do Bilczy, gdzie został nauczycielem szkółki elementarnej, a następnie prywatnym nauczycielem w Starej Wsi i Przedborzu. Próbował później kariery urzędniczej i w związku z tym w 1826 roku rozpoczął bezpłatną aplikację Komisji Wojewódzkiej w Kielcach. Tu musiał utrzymać się z korepetycji udzielanych synom miejscowego aptekarza Pantoczka. Nie mogąc doczekać się płatnego stanowiska w Komisji, we wrześniu 1827 roku wstąpił jako kleryk seminarzysta do klasztoru pijarów w Warszawie, realizując w ten sposób pierwotne zamiary.

Po miesiącu pobytu w Warszawie Ściegienny, zapewne na swoje nauczycielskie doświadczenie, został przeniesiony do pijarskiej szkoły wydziałowej w Opolu Lubelskim, gdzie przysposabiał się do stanu duchownego oraz uczył w klasach młodszych. Warunki pracy były trudne, mimo to młody kleryk wykazał dużą sumienność w wykonywaniu obowiązków nauczycielskich.

Wybuch powstania listopadowego zastał Ściegiennego w Opolu. Jako kleryk wygłaszał kazania patriotyczne i opatrywał rannych i chorych żołnierzy w miejscowym lazarecie. W 1832 roku otrzymał święcenia kapłańskie i został wikarym w Opolu, a po likwidacji szkoły opolskiej przeniesiono go w sierpniu 1833 roku jako wikarego do parafii w Wilkołazie, należącym do Ordynacji Zamojskiej.

Okres popowstaniowy przyniósł ucisk narodowy w Królestwie. Szlachta zamykała się w kręgu swoich dworów, unikając miast. Stopniowo jednak zaczęły docierać do kraju zakazane pisma emigracyjne. Ksiądz Piotr Sciegienny od znajomych właścicieli ziemskich, Józefa i Władysława Jaszowskich, dostał przemycone do kraju pisma Lelewela, Mochnackiego, poezje Mickiewicza. Odtąd rozczytywał się w nich i starał się rozpowszechniać je wśród księży w okolicy. Zainteresował się programem chłopskim emigracji, szczególnie Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Obserwacja ubogiego życia miejscowych chłopów oraz wspomnienia i kontakty z okolicami rodzinnymi rozbudziły w nim myśli o konieczności poprawy losu chłopów.

Lubelszczyzna była w tym czasie terenem ożywionej działalności spiskowej. W 1838 roku w gimnazjum lubelskim powstało kółko uczniowskie, które korzystając z otrzymywanej nielegalnie literatury emigracyjnej organizowało zebrania dyskusyjne. W Lublinie drobne kółka tworzyli urzędnicy i młodzi prawnicy. Po powstaniu w 1840 r. Związku Narodu Polskiego zostały podporządkowane kółka prowincjonalne.

Działalność Ściegiennego, mimo kontaktów ze spiskowcami warszawskimi i lubelskimi, szła jednak innymi torami.

W tym czasie powstały jego pisma. Były to “Aforyzmy o urządzeniu społeczeństwa polskiego”, “Krótki a prawdziwy wykład nauki Jezusa Chrystusa”, “Myśli ułatwiające rozumienie nauki Jezusa Chrystusa” oraz “Trzeba tylko chcieć”. W pismach swoich ks. Ściegienny przedstawił z jednej strony niesprawiedliwość panujących stosunków, a z drugiej strony kreślił plany walki o wprowadzenie siłą nowego ustroju społecznego, opartego na równości i sprawiedliwości.

BILCZA
NASZA MAŁA OJCZYZNA

Bilcza jest to wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim , w gminie Morawica. Wieś graniczy bezpośrednio od południa z miastem Kielce i jest od niego oddalona o 9 km. Bilcza liczy 2292 mieszkańców i jest najludniejsza wsią w gminie Morawica. Nazwa Bilczy, jak wyjaśnia Danuta Kopertowska autorka “Nazw miejscowych województwa kieleckiego” pochodzi od staropolskiej nazwy osobowej Biełek, Biełko. Początkowo wieś nazywała się Bielcza, jednak z czasem przekształciła się na Bilczę. Współrzędne geograficzne Bilczy to : 50° 46′ 53″ N , 20° 37′ 16″ E . Leży na południowym obrzeżu pasm Gór Świętokrzyskich. Teren jest słabo urozmaicony a najwyższym wzniesieniem jest położona na płn-wsch Babia Góra (312m n.p.m.). Największy ciek wodny nosi nazwę Chodcza i wypływa ze źródełka Chodcza. Wody z terenu Bilczy odprowadzane są do płynącej przez Morawice rzeki Czarna Nida. Okolice Bilczy porastają lasy mieszane z udziałem sosny, jodły, dębu, buka, jawora, klonu, daglezji oraz zarośli m.in. z leszczyną, jałowcem. Świat zwierząt reprezentują: sarny, dziki, lisy, zające, wiewiórki. Z ptaków najczęściej można spotka: sikorki, zięby, sójki, dzięcioły, skowronki, szpaki, wrony, sroki, kuropatwy, sowy. Z płazów spotykamy: jaszczurki traszki, kumaki, ropuchy. Z gadów liczne są jaszczurki, zaskrońce, żmije . Bilcza jest miejscowością obfitującą w ciekawostki turystyczne. Każdy znajdzie tutaj coś wartego uwagi. Godna obejrzenia jest figurka św. Jana. Pochodzi ona z roku 1805.Jej cechą charakterystyczną jest brak lewej ręki( prawdopodobnie została ona zniszczona podczas I wojny światowej). Innym obiektem tego typu jest krzyż mający ok.120 lat. Znajduje się on przy ulicy Podgórze. Amatorów pieszych wędrówek zainteresuje z pewnością źródełko Chodcza- położone w lesie źródło strumyka uznanego za krystalicznie czysty. Woda z Chodczy smakuje wyśmienicie. Wspominał o nim pierwszy polski kronikarz Jan Długosz prawie 500 lat temu. Innym ciekawym miejscem są Wspólnice- bardzo duży obszar łąk położony w sercu lasu iglastego. Ze Wspólnicami związana jest mrożąca krew w żyłach opowieść. Samo miejsce jest bardzo tajemnicze. Można też obejrzeć panoramę Bilczy ze szczytu Babiej Góry. Najbardziej znanym Bilczaninem jest ks. Piotr Ściegienny. Żył w dziewiętnastym wieku i był aktywnym działaczem walczącym o uwłaszczenie chłopów, o równość, godne życie na wsi. Jego poglądy nie podobały się zaborcy rosyjskiemu. Został aresztowany i skazany na śmierć. Jednak karę tę zamieniono na zesłanie na Syberię. Spędził tam ks. Ściegienny 25 lat. Po tym czasie wrócił do kraju. Zmarł, mając 89 lat. Obecnie na terenie wsi znajduje się Zespół Szkół, Kościół Parafialny pod wezwaniem św. Kazimierza, Ochotnicza Straż Pożarna, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Zakład Opiekuńczo- Leczniczy, apteka, wiele sklepów oraz mniejszych i większych firm. Bilcza to miejscowość skanalizowana, z radiowym dostępem do Internetu. Obecnie trwają prace nad podłączeniem do sieci gazowej.